เรื่องน่ารู้ของ แกนเครื่อง CNC
เครื่องจักร CNC โดยทั่วไปจะมีการการเคลื่อนที่อยู่ 2 แนว คือ การเคลื่อนที่ในแนวเส้นตรง (Linear Axes) และการเคลื่อนที่ในแนวหมุนรอบแกน (Rotary Axes)
1. การคลื่อนที่ในแนวเส้นตรง (Linear Axes)
การเคลื่อนที่ในแนวเส้นตรงจะมีอยู่ 2 แกน คือ แกน X และแกน Z สำหรับเครื่องกลึง CNC ทั่วๆ ไป และ 3 แกน คือ แกน X แกน Y และแกน Z สำหรับเครื่องกัด CNC. ซึ่งในแต่ละแกนก็จะแบ่งออกเป็น 2 ทิศทาง คือ ทิศทางในแนวบวก(+) และ ทิศทางในแนวลบ (-) การกำหนดแกนและทิศทางของเครื่องจักร CNC จะอาศัยกฎมือขวา ดังรูปต่อไปนี้

รูปแสดงกฎมือขวาในการอ้างอิงแกนและทิศทางของเครื่องจักร CNC
แกนของเครื่องกัด CNC เพลาตั้ง (Vertical CNC Milling Machine)
แกนและทิศทางของเครื่องกัด CNC ชนิดเพลาตั้ง กำหนดได้ดังนี้

แกนและทิศทางของเครื่องกัด CNC ชนิดเพลาตั้ง
ให้สังเกตว่าไม่ว่าจะเป็นเครื่องกัดหรือเครื่องกลึงแกน Z จะอยู่แนวเดียวกับทิศทางของเพลาหลักเสมอ จากรูปแกนและทิศทางของเครื่องกัด CNC ชนิดเพลาตั้ง จะเห็นว่าแกน Z เมื่อเคลื่อนออกจากแท่นวางชิ้นงานขึ้นด้านบนจะมีทิศทางเป็น (+Z) และเมื่อเคลื่อนที่ลงด้านล่างก็จะมีทิศทางเป็น (-Z), แกน Y เมื่อเคลืิ่อนที่เข้าหาตัวเครื่องกัดก็จะมีทิศทางเป็น (+Y) และเคลื่อนที่ออกมาหาผู้ปฏิบัติงานก็จะเป็น (-Y) และแกน X เมื่อเคลื่อนที่ไปทางด้านขวาก็จะเป็น (+X) และเคลื่อนที่ไปทางด้านซ้ายก็จะเป็น (-X) ซึ่งเป็นไปตามกฎมือขวา.
*จากรูปไม่ได้แสดงทิศทางในแนวแกนลบ (-) โดยแกนลบจะเป็นทิศทางในทางตรงกันข้ามกับแกนบวกของแต่ละในแนวแกน
แกนของเครื่องกัด CNC ชนิดเพลานอน (Horizontal CNC Milling Machine)
แกนและทิศทางของเครื่องกัด CNC ชนิดเพลานอน กำหนดได้ดังนี้

แกนและทิศทางของเครื่องกัด CNC ชนิดเพลานอน
สำหรับเครื่องกัดชนิดเพลานอนก็ยังคงใช้การอ้างอิงตามกฎมือขวาเช่นเดียวกัน อาจจะงงนิดนึงนะครับ ลองทำตามโดยทำมือขวาตามรูปดู แล้วให้แกน (+Z) ชี้ไปด้านในของเครื่องแกน (+X) ก็จะไปอยู่ด้านซ้าย ส่วนแกน (+Y) ก็จะขึ้นไปอยู่ด้านบนตามรูป
แกนของเครื่องกลึง CNC (Axes of CNC Lathe Machine)
แกนและทิศทางของเครื่องกลึง CNC ก็หลักการของกฏมือขวาเช่นเดียวกัน โดยให้สังเกตแกน (-Z) จะเคลื่อนที่เข้าหาเพลาหลักของเครื่องกลึง CNC . สำหรับรูปที่แสดงจะเป็นเครื่องกลึง CNC แบบสองแกน คือจะมีแค่แกน X และแกน Z เท่านั้น

แกนและทิศทางของเครื่องกลึง CNC
2. การเคลื่อนที่หมุนรอบแกน (Rotary Axes)
การเคลื่อนที่ในแนวหมุนรอบแกนจะระบุโดยใช้อักษร A, B และ C โดยที่ A แทนการหมุนรอบแกน X, B แทนการหมุนรอบแกน Y และ C แทนการหมุนรอบแกน Z ส่วนการกำหนดทิศทางจะเป็นบวกเมื่อมีการหมุนทวนเข็มนาฬิกา

การกำหนดทิศทางการเคลื่อนที่หมุนในแนวรอบแกน
3. การเคลื่อนที่แนวเส้นตรง+แนวหมุนรอบแกน (Linear Axes+Rotary Axes)
เครื่องจักร CNC บางชนิดจะมีการเคลื่อนที่ผสมผสานทั้งในแนวเส้นตรงและแนวหมุนรอบแกน ดังรูปด้านล่าง เป็นเครื่องจักร Machining Center ชนิดเพลานอน 4 แกน ซึ่งประกอบไปด้วยการเคลื่อนที่ในแนวเส้นตรง 3 แกน คือ แกน X แกน Y และแกน Z, ส่วนการ B เป็นการเคลื่อนที่ในแนวหมุนรอบแกน Y

เครื่องจักร CNC Machining Center ชนิดเพลานอน 4 แกน
เครื่องจักร CNC ชนิด Machining Center ชนิดเพลาตั้ง 5แกน ก็จะมีแกนในแนวหมุนรอบแกนเพิ่มมา 2 แกน คือ แกน C และแกน B
ต่อไปนี้เป็นเครื่องจักร CNC ชนิดต่างๆ ซึ่งจะมีแกนที่แตกต่างกันออกไปตามลักษณะของเครื่องจักร

เครื่องจักร CNC Machining Center ชนิดเพลาตั้ง 5 แกน

เครื่องจักร CNC Machining Center Universal ชนิด 5 แกน

เครื่องจักร CNC Machining Center ชนิดเพลานอน 5 แกน
